Spożywanie wieczerzy wigilijnej w polskich, katolickich domach poprzedza dzielenie się białym opłatkiem, czyli bardzo cienkim, przaśnym (niekwaszonym i niesolonym) chlebem. Ten prosty zwyczaj, zawiera w sobie bardzo głęboką symbolikę.
   Najpierw mówi ona o "byciu razem". Zasiadamy do jednego stołu by uczcić przyjście na ziemię Pana Jezusa, a przecież ludzie poróżnieni i skłóceni ze sobą nie mogą razem świętować. Ta wspólnota stołu domaga się wzajemnego zrozumienia, wybaczenia i zgody. Przełamany biały opłatek to piękny znak, wyrażający miłość i jedność zebranych uczestników Wigilii ze wspólnotą Kościoła. Wyraża on też poświęcenie się i służbę bliźnim. Łączy ze sobą ludzi nawet najbardziej poróżnionych. Współcześnie praktykuje się też przesyłanie przełamanego opłatka w liście do najbliższych, z którymi nie możemy się spotkać. Dzieląc się opłatkiem składamy też sobie głębokie i osobiste życzenia.
   Sam opłatek przypomina nam o chlebie - darze Boga, a zatem również o potrzebie dzielenia się swoimi dobrami materialnymi z bardziej od nas ich potrzebującymi. Ale nie tylko rzeczy można ofiarować innym. Święty Brat Albert, heroiczny opiekun bezdomnych, powiadał często, że należy być "dobrym jak chleb" (wszyscy go lubią) i podzielnym jak chleb (jego małe kawałki można rozdać wielu osobom).
   Opłatek wigilijny jest dla chrześcijanina przede wszystkim nawiązaniem do potrzeby spożywania Chleba biblijnego, z którym utożsamił się sam Chrystus, czyli do odżywiania się Eucharystycznym chlebem. Sam zwyczaj dzielenia się chlebem w postaci opłatka był znany od początków Kościoła. Nie miał on jednak początkowo żadnego związku z Bożym Narodzeniem. Powstał on w związku ze Mszą Świętą, gdyż kawałki opłatka posyłano tym, którzy nie mogli w niej uczestniczyć. Dzielono się nimi wyrażając wzajemną miłość, życzliwość, przynależność do tego samego lokalnego kościoła. Przesyłali go sobie biskupi, a kapłani wiernym.
   Nie wiadomo dokładnie, kiedy i w jakich okolicznościach ta tradycja zakorzeniła się w Polsce. Najstarsza wzmianka o tej praktyce w polskich rodzinach pochodzi z końca XVIII wieku.