W roku 1937 profesor Wyższego Seminarium Duchownego w Pelplinie, znany i ceniony filozof, ks. Franciszek Sawicki wydał małą książeczkę pt. „Fenomenologia wstydliwości". Z filozoficznego punktu widzenia analizował w niej istotę wstydu i wstydliwości. We wstydzie dostrzegał pozytywne narzędzie obronne „zainstalowane" w człowieku.

Odsyłając do tej ciekawej lektury możemy już tylko smucić się, że dzisiejszy człowiek kształtowany jest - niestety - bezwstydnie, to znaczy bez wstydu. Poczynając od kultury słowa poprzez tematykę rozmów, wypaczone pojęcie uczciwości, prawdy i sumienności, na sposobie wypowiedzi i zachowań w kwestiach ludzkiej seksualności kończąc. Przecież wstyd porównany być może do bólu, który też jest mechanizmem obronnym: ból sygnalizuje sytuację chorobową. Gdyby nie było takiego sygnału, gdyby ból nie alarmował w organizmie, wówczas zaatakowane przez chorobę narządy ulegałyby destrukcji bez naszej wiedzy.

Analogicznie jest ze wstydem, tyle że on dotyczy sfery psychicznej, duchowej. W tym obszarze rozpada się człowiek, rozpada się ludzkość! A odejmuje się mu jeden z mechanizmów obronnych jakim jest wstyd. To przecież sabotaż!

W tym kontekście mówić można o wielkiej łasce narodu wybranego, o której wspomina autor dzisiejszego pierwszego czytania, prorok Daniel. Dwukrotnie używa pojęcia „wstyd na twarzach", odnosząc go do swojego narodu, do swoich przywódców i do przodków. Ci mieli przynajmniej czym się bronić - mieli wstyd...

Może należałoby prosić Pana Boga również o tę łaskę dla nas wszystkich, dla całego narodu, a przede wszystkim dla współczesnych inżynierów systemu wychowawczego, w myśl którego nie wolno dzieci zawstydzać, nie wolno zabraniać, nie należy budzić dyskomfortu wstydu... A przecież od tego rozpoczyna się nawrócenie!